PanAmerican Seed is een internationale veredelaar en producent van uit zaad gekweekte bloemen en groenten met dertig vestigingen over de hele wereld. Op het veredelingsbedrijf in Venhuizen worden een dertigtal gewassen veredeld: éénjarige en tweejarige vaste planten, snijbloemen en potplanten. Met de nieuwbouw is het aantal kasafdelingen van tien naar achttien uitgebreid en er is een nieuwe bedrijfsruimte en kantoorpand gerealiseerd. “We willen een modern bedrijf zijn; niet alleen naar onze klanten toe, maar ook voor ons personeel. Daar horen alle faciliteiten bij die het mogelijk maken nog duurzamer, efficiënter en innovatiever te telen”, zegt Tim Bouwman, Manager Greenhouse Operations bij PanAmerican Seed.

Het veredelingsbedrijf werkte voor de nieuwbouw samen met vaste partners. Wat de schermen betreft, viel de keuze op de PARperfect schermoplossing van Svensson, aldus Bouwman. “We willen het gewas een optimaal klimaat geven tegen de laagst mogelijke energiekosten. In combinatie met de nieuwe klimaatcomputer proberen wij het klimaat dusdanig te optimaliseren: voor het pas gezaaid zaad in de plugfase, het gewas wat groeit en bloeit in de opkweekfase en het gewas tijdens de afkweek- en oogstfase. Dat vraagt om allemaal verschillende lichtniveaus.”

Hoogwaardige lichtspreiding

Met de PARperfect schermen kan jaarrond een optimaal lichtniveau worden gerealiseerd, legt Bart Bakker van Svensson uit. Er werd gekozen voor de schermen Harmony 2047 FR en Harmony 7247 FR. “Het gemeenschappelijke kenmerk van de Harmony-schermen is de hoogwaardige lichtspreiding, zodat zonlicht dieper in het gewas doordringt en gelijkmatiger wordt verdeeld. Er is minder kans op gewasverbranding, meer licht en een lagere temperatuur”, zegt hij. “Door een betere verdeling van het licht over de gehele plant krijg je een hogere productiviteit en een sterker en gezonder gewas. Ook heb je een betere kwaliteit van het geoogste product door een lagere gewastemperatuur.”

Met PARperfect is het schermniveau in de kas traploos te sturen, van 20 tot 100 procent, net als een lichtdimmer, vervolgt Bakker. Er wordt uitgegaan van een combinatie van minimaal twee schermen. Het onderste scherm is altijd een Harmony PARperfect klimaatscherm. “De positie van de schermen wordt op basis van de intensiteit van de zoninstraling continu aangepast. Hierdoor wordt het lichtniveau op gewasniveau constant gehouden, onafhankelijk van het seizoen of het moment van de dag. Dankzij de zeer hoge diffusiteit van het PARperfect klimaatscherm is de lichtverdeling op gewasniveau optimaal. Iedere plant krijgt evenveel licht.”

Meetbox boven schermen

Svensson adviseert een meetbox boven de schermen, een must-have, vindt Bakker. Zeker met de hoge energieprijzen is zo’n meetbox snel terugverdiend, aldus de adviseur. “Van nature wordt er vaak een kier in het scherm gezet als het vocht in de teeltruimte oploopt. Om te controleren of dat echt noodzakelijk is, kun je beter ook boven het klimaatscherm meten. De gebreide schermdoeken kunnen makkelijk vocht transporteren, mits de verschillen boven en onder het scherm groot genoeg zijn. Bij een absoluut vocht verschil van 6,4 gram/m3 laten de schermen 47 gram/m2 vocht door. Dubbelzijdig luchten boven het scherm kan dit effect vergroten. Een kiertje van 2 of 3 procent betekent al gauw 10 procent energiebesparingsverlies. Dat is zonde, zeker als je ook vocht door het scherm had kunnen afvoeren. Daar komt bij dat kieren vaak een ongelijk klimaat veroorzaakt.”

Bijdragen aan duurzaamheid

PanAmerican Seed heeft nog geen meetbox boven het scherm, maar wel vochtmeting buiten, PAR sensoren, een Pyrgeometer en een nieuwe IIVO klimaatcomputer laten installeren. De uitdaging is nu om zo snel mogelijk met de nieuwe tools aan de slag te gaan, zegt Bouwman. “Dat is een samenspel tussen ons, de installateur en de leverancier. We hopen op termijn met deze hulpmiddelen te kunnen besparen op belichting, schermen, stoken en ventileren. Alles wat we van buiten halen, is gratis.” Veredelen is een tijdrovend en arbeidsintensief proces en ook wij willen en moeten ons steentje bijdragen aan duurzaamheid, vervolgt hij. “Dat is een van de doelen binnen PanAmerican Seed. Deze winter worden ook alle bestaande lampen vervangen door LED en verkennen we de weg naar een warmtepomp. Hiermee zijn we volledig klaar voor de toekomst.”

Uitdagend project

De nieuwbouw van PanAmerican is onlangs opgeleverd, de kassen zijn al sinds de zomer in gebruik. De schermen zijn geïnstalleerd door Alsemgeest Scherminstallaties, een dochter van kassenbouwer Nobutec. De installatie van de schermdoeken is goed verlopen, zegt directeur Marco Geeratz. “Het was een uitdagend project. Het verdelingsbedrijf bestaat uit allemaal wat kleinere afdelingen met veel corridors ertussen, het zijn geen standaard kassen. Dat maakte de installatie van de schermen wat ingewikkelder, maar daar zijn wij volledig op ingericht. We hebben de schermen afdeling voor afdeling gemonteerd, de kassen moesten hermetisch afgesloten blijven. Al met al een mooie klus.”

Eerste ervaringen positief

De eerste ervaringen met de schermen in de nieuwe afdeling zijn positief, zegt Bouwman, zeker in de plugafdeling. “Daar ervaren we een diffuser licht dat we traploos kunnen regelen. We hebben er deze zomer een prachtig product kunnen kweken. Als je met goede jonge planten start, wordt de doorteelt gemakkelijker. Een probleem bij ons is de hoge temperatuur in de zomer. We zijn gewend om rond Pinksteren te laten krijten, maar in negen van de tien gevallen krijg je de week erop slecht weer. En op niet-zonnige dagen is de krijtlaag juist een last. Met de nieuwe klimaatschermen kunnen we langer met krijten wachten en het er eerder afhalen.”

Zoals gezegd resulteren de twee hoog diffuse Harmony-schermen in een mooi egaal lichtbeeld, alle planten krijgen evenveel licht. Dat is ook belangrijk omdat we heel veel proeven in de kas doen, besluit Bouwman. “De veredelaars moeten kritisch kunnen selecteren. We willen geen kieren of schaduwplekken in het schermdoek hebben. Want hoe uniformer de afdeling, hoe objectiever de veredelaars kunnen werken.”

Meer weten? We adviseren je graag.

Bart Bakker
Adviseur

bart.bakker@ludvigsvensson.com

+ 31 6 39 50 60 70

Gepubliceerd in Kas Magazine - december - 2023