De ervaring van Inholland Delft

 Dit studiejaar (2022-2023) hebben 42 nieuwe eerstejaars studenten voor de voltijdopleiding hbo Tuinbouw & Agribusiness van Inholland Delft gekozen, 17 voor de flexibele deeltijdvariant en 9 voor de Ad-opleiding Tuinbouwmanagement. In totaal dus bijna 70 nieuwe tuinbouwstudenten. Is dat veel of weinig? “Kijkende naar de afgelopen jaren, zien wij een licht dalende trend, komende vanaf iets boven de 50 voltijdstudenten in 2019”, aldus Maarten Crum, manager werving, instroom & relatiebeheer van hogeschool Inholland Delft. “Veel van onze instromende jongeren komen uit de omgeving van Delft, Westland en Pijnacker-Berkel en Rodenrijs-Bleiswijk. Velen hebben een achtergrond in de tuinbouw, door bijvoorbeeld het familiebedrijf, of een bijbaantje in de tuinbouw.”

De meeste studenten zijn dus bekend met de sector. Maarten denkt dat de sector relatief onbekend is bij andere jongeren, of een slecht imago heeft. Dat kan beter, denkt hij. “Jongeren denken bij de glastuinbouw aan modder, viezigheid, hard werken en vroeg opstaan. Onbekend zijn bijvoorbeeld de baangarantie, het internationale karakter van de sector, de ruimte voor ondernemerschap/ondernemingszin en het hightech karakter van de sector.” Hoe de glastuinbouw volgens hem aantrekkelijker kan worden? “Door zich beter te profileren op deze vier aspecten.”

De ervaring van Stef van Beauty Plants

 De 25-jarige Stef Koene had nooit gedacht de glastuinbouwsector in te gaan. “Ik vond het een beetje simpel allemaal”, vertelt hij eerlijk. Toch is hij na het behalen van de hbo-studie commerciële economie fulltime gaan werken in het bedrijf van zijn vader, Beauty Plants.

Als klein jongetje zag hij hoe hard zijn vader werkte. “Hij had het altijd druk. Het was een andere tijd. Hij stond zelf nog achter de oppotmachine en had bijvoorbeeld geen tijd om met klanten te praten. Nee, dat trok me niet per se aan.” Maar tijden veranderen en zo ook Stefs mening. “Mijn broer ging het bedrijf in. Daardoor veranderde het één en ander. Het bedrijf was ook flink gegroeid, door overnames. Daardoor heeft het veel meer te maken met ondernemen, in plaats van het ouderwetse ‘boeren’, om het zo maar te zeggen.” En ondernemen, dat zit in Stefs z’n bloed. Na het afronden van zijn studie stond het familiebedrijf te springen om versterking op het gebied van sales en marketing. Laat dat nou de passie van Stef zijn. Toch maakte hij de keuze niet zomaar. “Ik heb flink gestruggeld. Misschien is het wel slim om eerst ergens anders werkerving op te doen. Je weet niet altijd waar je goed aan doet. Maar er was nu iemand hard nodig, daarom heb ik besloten om de openstaande vacature zelf in te vullen.’’ Dat is inmiddels drie jaar geleden. En met succes. Stef groeit in zijn rol binnen het bedrijf en heeft plezier in zijn werk.

Hoe hij zijn toekomst ziet? Dat is een lastige vraag, waar hij geen pasklaar antwoord op heeft. Stef wil misschien toetreden tot het bedrijf. Een mogelijkheid die hij samen met zijn familie onderzoekt. “Dat is een flinke stap, voor de lange termijn. Eigenaar worden doe je niet voor even. Daar moet ik goed over nadenken. Daarbij komt ook dat de markt momenteel onder druk staat, met de hoge gasprijzen.” Toch gelooft Stef in een positieve toekomst van de glastuinbouw. Hij ziet veel mogelijkheden, ook voor andere jongeren. “Steeds meer bedrijven professionaliseren. Dat leidt tot meer aantrekkingskracht op de arbeidsmarkt. Er komen steeds meer interessante functies en automatisering zorgt voor fijner, praktisch werk. Wel denk ik dat onze sector veel kan leren van andere sectoren op het gebied van ontspanning buiten het werk om. Mensen kijken niet alleen naar de functie, maar ook naar gezelligheid. Bedrijven zullen moeten investeren in werkplezier om de glastuinbouw aantrekkelijker te maken.”

De projecten van Glastuinbouw Nederland

 Jacqueline Kroon is beleidsspecialist arbeid bij Glastuinbouw Nederland. Ze vertelt dat de uitstroom van jongeren in de sector hoog is. “De sector kampt, net als vele andere sectoren, met een groot tekort aan personeel. Eén van de oorzaken is dat het niet lukt om jongeren die tijdelijk komen werken in tuinbouwbedrijven vast te houden. Uit onderzoek blijkt dat de jaarlijkse instroom van jongeren tussen de 15-24 jaar 56% is en de uitstroom van dezelfde groep 67%. Dan kun je op je vingers natellen dat dat leidt tot een tekort aan arbeidskrachten. Juist ook met het oog op de nog verder toenemende schaarste aan personeel door de vergrijzing, is het van wezenlijk belang dat glastuinbouwbedrijven erin slagen om jongeren en scholieren te interesseren voor een carrière in de sector. Anders komen er nog meer tekorten op cruciale plekken.’’

Jacqueline benadrukt dat de instroom van jongeren ook belangrijk is voor een frisse blik, om de branche verder te helpen. “Die is hard nodig voor het verder realiseren van de energietransitie en om toonaangevend te blijven in de wereldmarkt. Daarnaast is er steeds meer behoefte aan specialisten. Door schaalvergroting, specialisatie en internationalisering is er een enorme diversiteit aan nieuwe functies ontstaan, op zowel mbo, hbo als universitair niveau.” Kortom, kansen genoeg in de glastuinbouw voor jongeren.

Om de sector meer en op de juiste manier onder de aandacht te brengen, heeft Glastuinbouw Nederland een tiental projecten lopen. Gericht op jongeren van verschillende leeftijden en op diverse niveaus. Bijvoorbeeld ‘groen doen in de klas’ voor het basisonderwijs, waarmee kinderen op jonge leeftijd op een speelse manier kennismaken met bloemen en planten. Denk ook aan HortiHeroes Students, waarbij jonge, talentvolle hoger opgeleiden (hbo/wo) gemotiveerd worden om te werken in de tuinbouwketen. Een ander bekend project is GoGo Greenhouse. Ondernemers leren hoe ze beter met scholieren kunnen omgaan en kunnen laten zien dat de glastuinbouw een interessante en kansrijke werkgever is met veel mogelijkheden. Zowel in het Westland als Noord-Holland Noord hebben ondernemers inmiddels deelgenomen aan het programma, dat bestaat uit een toolkit, een introductiebijeenkomst en vier verschillende workshops waarin ondernemers de belevingswereld van de jeugd leren begrijpen. GoGo Greenhouse heeft ook een eigen Instagram-account dat scholieren een compleet beeld geeft wat de glastuinbouw te bieden heeft. Met als doel om de glastuinbouw als aantrekkelijke sector en werkgever te positioneren.

“De glastuinbouw kan leren van andere sectoren als het gaat om ontspanning buiten het werk”

Hoe hij zijn toekomst ziet? Dat is een lastige vraag, waar hij geen pasklaar antwoord op heeft. Stef wil misschien toetreden tot het bedrijf. Een mogelijkheid die hij samen met zijn familie onderzoekt. “Dat is een flinke stap, voor de lange termijn. Eigenaar worden doe je niet voor even. Daar moet ik goed over nadenken. Daarbij komt ook dat de markt momenteel onder druk staat, met de hoge gasprijzen.” Toch gelooft Stef in een positieve toekomst van de glastuinbouw. Hij ziet veel mogelijkheden, ook voor andere jongeren. “Steeds meer bedrijven professionaliseren. Dat leidt tot meer aantrekkingskracht op de arbeidsmarkt. Er komen steeds meer interessante functies en automatisering zorgt voor fijner, praktisch werk. Wel denk ik dat onze sector veel kan leren van andere sectoren op het gebied van ontspanning buiten het werk om. Mensen kijken niet alleen naar de functie, maar ook naar gezelligheid. Bedrijven zullen moeten investeren in werkplezier om de glastuinbouw aantrekkelijker te maken.”

De projecten van Glastuinbouw Nederland

 Jacqueline Kroon is beleidsspecialist arbeid bij Glastuinbouw Nederland. Ze vertelt dat de uitstroom van jongeren in de sector hoog is. “De sector kampt, net als vele andere sectoren, met een groot tekort aan personeel. Eén van de oorzaken is dat het niet lukt om jongeren die tijdelijk komen werken in tuinbouwbedrijven vast te houden. Uit onderzoek blijkt dat de jaarlijkse instroom van jongeren tussen de 15-24 jaar 56% is en de uitstroom van dezelfde groep 67%. Dan kun je op je vingers natellen dat dat leidt tot een tekort aan arbeidskrachten. Juist ook met het oog op de nog verder toenemende schaarste aan personeel door de vergrijzing, is het van wezenlijk belang dat glastuinbouwbedrijven erin slagen om jongeren en scholieren te interesseren voor een carrière in de sector. Anders komen er nog meer tekorten op cruciale plekken.’’

Jacqueline benadrukt dat de instroom van jongeren ook belangrijk is voor een frisse blik, om de branche verder te helpen. “Die is hard nodig voor het verder realiseren van de energietransitie en om toonaangevend te blijven in de wereldmarkt. Daarnaast is er steeds meer behoefte aan specialisten. Door schaalvergroting, specialisatie en internationalisering is er een enorme diversiteit aan nieuwe functies ontstaan, op zowel mbo, hbo als universitair niveau.” Kortom, kansen genoeg in de glastuinbouw voor jongeren.

Om de sector meer en op de juiste manier onder de aandacht te brengen, heeft Glastuinbouw Nederland een tiental projecten lopen. Gericht op jongeren van verschillende leeftijden en op diverse niveaus. Bijvoorbeeld ‘groen doen in de klas’ voor het basisonderwijs, waarmee kinderen op jonge leeftijd op een speelse manier kennismaken met bloemen en planten. Denk ook aan HortiHeroes Students, waarbij jonge, talentvolle hoger opgeleiden (hbo/wo) gemotiveerd worden om te werken in de tuinbouwketen. Een ander bekend project is GoGo Greenhouse. Ondernemers leren hoe ze beter met scholieren kunnen omgaan en kunnen laten zien dat de glastuinbouw een interessante en kansrijke werkgever is met veel mogelijkheden. Zowel in het Westland als Noord-Holland Noord hebben ondernemers inmiddels deelgenomen aan het programma, dat bestaat uit een toolkit, een introductiebijeenkomst en vier verschillende workshops waarin ondernemers de belevingswereld van de jeugd leren begrijpen. GoGo Greenhouse heeft ook een eigen Instagram-account dat scholieren een compleet beeld geeft wat de glastuinbouw te bieden heeft. Met als doel om de glastuinbouw als aantrekkelijke sector en werkgever te positioneren.