Temperatuur neemt toe

Als de uitstoot van broeikasgassen in hetzelfde tempo doorgaat, wordt het steeds warmer op aarde. Zo is de gemiddelde temperatuur van de aarde in de afgelopen 130 jaar met 1 graad gestegen. In Nederland met zelfs 1,7 graden. Een hogere temperatuur zorgt voor meer verdamping en dat betekent vaker water geven over het algemeen. Daarnaast is een toename van CO2 in de atmosfeer in bepaalde mate goed voor het gewas, maar een verdere stijging van de temperatuur niet: meer water, meer kosten om te koelen, etc.

Maar goed, dan hebben we het over een stijging van temperatuur in de kas. Is dat wel het geval? Freek denkt van niet. “De temperatuur buiten stijgt minimaal, dat heeft (nog) geen grote impact op het binnenklimaat in de kas. We kunnen het nog prima reguleren in de kas. In de zomer gebruiken sommige telers koelinstallaties voor gewassen die het niet goed doen bij hoge temperaturen. Wellicht dat hier in de toekomst meer vraag naar komt door de klimaatverandering. We zullen het zien. Warmere winters zijn daarentegen voor veel gewassen voordelig.”

 Extreme neerslag

Ook flinke regen- en hagelbuien zijn het gevolg van de klimaatverandering. Deze buien kunnen behoorlijk wat schade aanrichten. Iets om rekening mee te houden voor de toekomst dus. Ook is ons land extra kwetsbaar voor overstromingen, omdat Nederland voor een groot deel onder de zeespiegel ligt. En de aanleg van hogere dijken is heel kostbaar.

Freek vertelt dat de afvoerleidingen door de jaren heen groter zijn geworden, om meer regen op te vangen. “Toen ik begon bij Technokas in 2004 gebruikten we afvoerleidingen met een neerslagcapaciteit van 25mm per uur. Dat is nu vaak 35mm of zelfs 40mm per uur, om te voorkomen dat bij flinke regenbuien de goten van het kasdek overlopen en natuurlijk om zo veel mogelijk water op te vangen.” Hij vertelt ook dat het sinds zo’n jaar of tien verplicht is om gehard glas te gebruiken. “Alle kassen die de afgelopen decennia zijn gebouwd hebben gehard glas. Dat is veel steviger en dus beter bestand tegen extreme neerslag en hagel.” Dan is er ook nog een alternatief voor glas, vertelt Freek. “In sommige bedrijfsruimtes en specifieke kassen worden ook weleens stegdoppelplaten van polycarbonaat gebruikt. Deze platen hebben minder helderheid dan glas, maar een betere isolatiewaarde. Deze platen zijn echter, zeker na een paar jaar, wel gevoeliger voor hagelschade. Daarom kunnen deze platen ook uitgevoerd worden met extra UV-bescherming, zodat de slagvastheid langer gegarandeerd blijft.”

Droge periodes

Naast vaker extreme neerslag zien we ook langere periodes van droogte. En dat heeft weer invloed op de beschikbaarheid van zoet water. Wateropslag is daarom belangrijk, maar ook recirculatie en alternatieve bronnen kunnen uitkomst bieden.

Freek vertelt dat wateropslag altijd al de aandacht heeft van telers, maar dat dit door langere periodes van droogte inderdaad nog vaker ter sprake komt. Het recirculeren van water is een slimme oplossing. “Sinds een paar jaar mogen telers geen water meer lozen. Het water wordt opgevangen, gezuiverd en opnieuw gebruikt. Ja, dat vraagt wel de nodige aanpassingen in het watersysteem natuurlijk.” Per 1 januari 2018 geldt inderdaad het Hoofdlijnenakkoord Waterzuivering in de glastuinbouw. Sommige telers pakken dit collectief aan. Op deze overzichtskaart van Glastuinbouw Nederland zie je de diverse collectieven door het land.   

Nieuwe ziektes en plagen

Nieuwe klimaatomstandigheden betekenen in principe ook nieuwe schimmels en plagen. Een ander plaagseizoen met onbekende ziektes. Motten en vlinders worden eerder actief omdat het warmer is en rupsen laten zich eerder in het jaar zien.

Toch ziet Freek hier nog niet echt gevolgen van. Wat hij wel ziet, is groeiende interesse in insectengaas. “Er wordt natuurlijk minder gewasbescherming gebruikt dan vroeger. Om beestjes buiten te houden, wordt vaker insectengaas gebruikt. Zo hebben we recent insectengaas bij een chrysantenteelt toegepast. Dat is vrij uniek.” Ook de luchtvochtigheid in de kas krijgt meer aandacht om ziektes te voorkomen. “We ontwikkelen met Technokas projectspecifieke installaties met luchtbehandelingskasten voor zowel de sier- als groenteteelt, voor een optimale luchtvochtigheid in de kas, in de filosofie van Het Nieuwe Telen (HNT).”