De ‘idiote’ energieprijzen hakken er nog altijd in bij veel kwekers, al verschilt de situatie enorm per bedrijf, zegt Bart Bakker. “We proberen vanuit Svensson zo goed mogelijk in te schatten: waar staat een kweker en wat gaat er gebeuren. Voor sommige bedrijven is de situatie dramatisch, en is er onvoldoende ruimte om te investeren in energiebesparing. Bij kwekers die op tijd gas hebben ingekocht en WKK-stroom verkopen op de dagmarkt, is de situatie heel anders. Het landschap is dus heel divers. Wij proberen per ondernemer maatwerk te leveren, als het gaat om klimaatschermen. Feit is dat er nu veel meer energieschermen worden geïnstalleerd.”

Lichtdoorlatendheid

Kwekers die hun oude energiescherm willen vervangen of denken aan een tweede energiescherm, maar noodgedwongen minder belichten omdat ze niet beschikken over een eigen WKK, hebben het meeste baat bij een zo helder mogelijk energiescherm, zoals de Luxous 1147 FR. Deze heeft de hoogste lichttransmissie - blijkt uit de onafhankelijke meting volgens NEN 2675 - en is dé aangewezen keuze als het scherm relatief veel overdag gebruikt wordt in de winter. Daar wil Bakker nog wel iets over kwijt, die NEN-meting: “Wij zijn de eerste schermfabrikant die deze uniforme meetmethode bij Wageningen University & Research hebben omarmd. Dan krijg je een eerlijke vergelijking van de prestaties. Het verschil in lichtdoorlatendheid kan wel oplopen tot 10%. Daar staat misschien een wat hogere investering tegenover, maar als je dat goed analyseert wordt die investering - bij de oude gasprijzen - al binnen een jaar terugverdiend. Dat komt omdat een transparant scherm in de ochtend langer dicht kan blijven liggen, zonder in te leveren op de lichtsom. Dat kwartiertje of half uurtje langer schermen scheelt op jaarbasis al gauw 1 of 1,5 m3.”

Tweede energiescherm

Onder telers die in een tweede energiescherm willen installeren is de lichtdoorlatendheid soms een discussiepunt, zegt Bakker. “Moet dat tweede scherm wel zo lichtdoorlatend zijn, vragen zij zich soms af. Daar kun je op twee manieren naar kijken. Grote kwekerijen vervangen hun schermen meestal eens in de acht jaar, en bij een dubbel scherm kun je ervoor kiezen elke vier jaar een nieuw scherm in je kas te hangen, die je kunt inzetten als eerste energiescherm. Waardoor je dus altijd een helder scherm tot je beschikking hebt met een maximale lichtopbrengst.” Om te berekenen of een tweede energiescherm rendabel is, beschikt Svensson over een rekenprogramma, dat rekening houdt met locatie, ligging en grootte van de kas, het teeltplan en de teeltstrategie, inkoop van stroom en gas et cetera. “Wij kunnen die rekensom vergelijken met data van andere kwekers. Dan kom je samen tot heel nauwkeurige inzichten. Ook niet onbelangrijk in dit verhaal is de 25% subsidie die de overheid momenteel geeft op de aanschaf van een tweede energiescherm, mits de lichtdoorlatendheid van dat scherm minimaal 75 % bedraagt.”

Minder of anders belichten

Voor kwekers die overstappen van SON-T belichting naar LED kan een dubbel energiescherm noodzakelijk zijn, omdat de verwarmingsinstallatie vaak is berekend op de traditionele lichtinstallatie. “Dan valt een stukje warmte weg van de lampen, en wordt de behoefte om energie te besparen nog groter. Dat is niet alleen in de vroege ochtend van belang. Omdat LED geen warmte uitstraalt naar het gewas valt te overwegen om ’s middags al vroegtijdig een transparant energiescherm te sluiten, om zo de uitstraling van het gewas naar het koude kasdek te verminderen”, aldus Bakker.

Bij telers die minder belichten, omdat ze stroom moeten inkopen of hun WKK-stroom willen verkopen, wordt momenteel zelfs het verduisteringsscherm eruit gehaald en vervangen door een tweede, transparant energiescherm. “Dat zie je nu gebeuren in de tomatenteelt. Vooral bij kwekers die hun stroom moeten inkopen is dat al snel rendabel. In de paprikateelt zie je vaak dat een diffuus en een helder energiescherm worden gecombineerd, het beste van twee werelden. Ook potplantenkwekers, die in het verleden vaak kozen voor een energiescherm en een open Harmony-scherm, zie je bij de huidige energieprijzen steeds vaker kiezen voor een tweede energiescherm.”

Eén Luxous 1147 FR bespaart 47% op de energierekening, een tweede scherm kan dat percentage naar 64% doen stijgen. Een derde scherm - vaak toegepast in de anthurium- en phalaenopsisteelt - kan dat met nog eens 7% ophogen, al betreft dit meestal een verduisteringsscherm.

Neem voor meer informatie contact op met adviseur Bart Bakker

Gepubliceerd in Kas Magazine - 02 - 2022