De ambitie van Frans de Koning
Wat zijn de ambities van onze telers, zo aan het begin van jaar? We vroegen het Frans de Koning, van Kwekerij Koningshof. Sinds 2013 is hij actief in het bedrijf dat zijn vader Aad de Koning in 1980 oprichtte. “Tijd vrijmaken om te ondernemen”, antwoord Frans kordaat op de vraag wat zijn doel voor komend jaar is. En om dat antwoord goed te begrijpen, duiken we eerst de geschiedenis van Kwekerij Koningshof in.
In de zaak van zijn vader
‘Ga eerst nog maar een paar jaar buiten de deur kijken’, had zijn vader gezegd. Maar een aantal maanden en opdrachten verder ging Frans toch bij zijn vader in het bedrijf aan de slag. “Ik kwam erachter dat ik niet voor een baas wilde werken”, aldus de ondernemende Frans. Samen met zijn vader Aad maakte hij een plan: hoe pakken we het aan? “Mijn vader had alles onder controle met 24 duizend meter. We moesten een stap maken om te voorkomen dat we elkaar aan zouden zitten kijken.” Het plan werd uitbreiden en overstappen op een jaarrond teelt. “Mijn vader draaide bovengemiddeld goed, maar met een kas van gemiddelde grootte en een seizoensteelt cymbidiums was hij niet heel uniek. Daarom de keuze voor een jaarrond teelt.” Daarvoor waren nieuwe technieken en een nieuwe kas nodig. “Een hogere kas met diffuus glas, een hoge druk nevelsysteem en drie schermen van Svensson, waarvan twee binnen en één buiten op de kas.”
“Sindsdien geen dag zonder bloemen gezeten”
Vader en zoon lieten er geen gras over groeien. “Op 1 januari 2013 ben ik officieel in de zaak gestapt en 1 maart ging de eerste paal de grond in. Sindsdien hebben we geen dag meer zonder bloemen gezeten.” Kwekerij Konigshof breidde met een kleine 14 duizend meter uit en bestaat nu uit zo’n 38 duizend meter. De stap naar een jaarrond teelt is een succes gebleken. “Het is uitgepakt zoals we hoopten. Alleen zijn de afgelopen jaren wat bewogen geweest in de sierteelt, met flinke dalen en pieken. Maar daar heeft iedereen in de sector last van.” Met een jaarrond teelt pakt Frans alle feestdagen in het jaar mee. “Als de prijs een periode wat slechter is, maakt een feestdag een hoop goed. Zo kan een relatief slecht jaar tóch nog een goed jaar worden.”
De uitdaging van ‘de beste snee’
Jaarrond cymbidiums kweken is vrij uniek. “Er zijn maar een paar telers in Nederland.” Frans vindt het een uitdaging om voor ‘de beste snee’ te gaan. “Je snijdt maar één keer per jaar van een plant. Als je die verprutst, dan kan het een slecht jaar worden. Belangrijk is dat we het hele jaar door scherp zijn om die ene snee goed te pakken.” Timing is essentieel, vertelt hij. “Als je veel bloemen hebt, maar de prijs is laag, dan is die ene snee alsnog waardeloos.” Het bedrijf bestaat uit 15 afdelingen die achter elkaar bloeien. “Als de ene afdeling te vroeg is en de ander te laat, dan zit je met een gat. En dat willen we niet, dan kunnen we niet leveren.”
Het type ondernemende teler
Zijn achtergrond is HBO bedrijfskunde. Frans runt het bedrijf dan ook vanuit een ondernemersgedachte. Terwijl zijn vader uitblinkt in teeltkennis. Het is niet verwonderlijk dat Frans als eerste de handel oppakte, de verkoop. Door de jaren heen is hij steeds meer gaan doen en heeft hij zijn kennis verbreed. “Dat is eigenlijk een hele natuurlijke overgang geweest. We hebben nooit letterlijk gezegd: nu doe jij dit en ik dat.” Zijn vader is nog iedere fysiek actief in de kas. “Het oogsten is zijn verantwoordelijkheid.” Daarnaast barst zijn vader van de ervaring en adviseert hij Frans. “Daar leer ik veel van.”
Handenvol aan dagelijkse handel
Iedere ochtend is het prettig hectisch bij Kwekerij Koningshof. “We verkopen alles direct via daghandel. Nagenoeg niets gaat naar de klok.” In de ochtenduren is Frans in het kantoor en de verpakkingshal te vinden. Aad in de kas. Ze hebben continu contact met elkaar. “Mijn vader vertelt wat hij beschikbaar heeft en ik verkoop het. Dan maak ik de orders en transportlijsten in orde.” Ondertussen loopt hij een rondje teelt en loopt het watergeven na. Aan het einde van de ochtend controleert hij alle orders, zodat de bloemen op transport kunnen. In de middaguren checkt Frans alles nog eens, zowel de teelt als zijn mensen. En dan zit de dag erop.
“Ik wil meer het ondernemerschap opzoeken”
Tijd om te ondernemen, bezig te zijn met nieuwe ontwikkelingen en de toekomst, heeft hij nauwelijks. “Ik word opgeslokt door het dagelijkse werk. Daar wil ik graag vanaf, om meer het ondernemerschap op te zoeken.” Zijn doel is dan ook om meer ruimte te creëren voor zichzelf. Hoe? “Er moeten mensen bij. Maar goede mensen zijn schaars. Ik ben ook recent uit het bestuur van Decorum gestapt. We zijn nog wel lid hoor, maar ik ben niet meer actief als bestuurslid. Ook weer met het doel om tijd vrij te maken.”
Interessant blijven voor afnemers
Frans is 30 jaar en ziet het wel zitten om nog een stap te maken en het bedrijf uit te breiden. In de cymbidiums? “Ja, ik zie genoeg ruimte in de markt. Maar dan moeten we wel een interessante partij blijven voor onze afnemers. Dat kan alleen met de juiste grootte. Onze afnemers, exporterende groothandel, groeien door en worden steeds groter. Wij moeten mee in die groei, om onze positie te behouden en flexibel te kunnen blijven leveren.”
Zonnepanelen, waterbassins en biologische gewasbescherming
Hoe kijkt Frans, als jonge ondernemer in de glastuinbouw, tegen het thema duurzaamheid aan? “Daar moet je iets mee, of je nu wilt of niet. Ik heb mijn vraagtekens of het per se nodig is dat de tuinbouw helemaal van het gas af moet, maar dat is een hele andere discussie. Begrijp me niet verkeerd, ik snap dat we met z’n allen iets tegen de klimaatverandering moeten doen. Daar ben ik absoluut voor. Maar hoe en met welke wet- en regelgeving? Daar valt over te discussiëren…” Frans gebruikt nagenoeg geen gas. “We wekken onze elektra op met zonnepanelen.” Om de kas te verwarmen gebruikt hij restwarmte van energiecentrale RoCa (eigendom van Uniper). Water komt allemaal uit eigen opvang. “We hebben grote waterbassins en recirculeren alles. We hebben dus nooit extra water nodig.” Wat betreft gewasbescherming, is de basis biologisch. “We grijpen een enkele keer chemisch in, als het echt niet anders kan. Maar dat is incidenteel. En zeker niet de eerste 4 à 5 jaar van de plant. Dan gebruiken we uitsluitend biologische middelen.”
Ideeën omzetten naar plannen voor de toekomst
Ja, Frans heeft zijn zaken goed op orde. Hij zit niet stil, weet wat hij wil en heeft genoeg ideeën voor de toekomst. “Nu die goede voorman nog vinden, waardoor ik meer tijd heb om van die ideeën concrete plannen te maken.” Ook hoopt hij op iets rustiger vaarwater de komende jaren. “De afgelopen jaren waren zo hectisch, met de coronaperiode en wisselende gasprijzen. Dan ben je vooral met de korte termijn bezig. Dat is geen goed moment om risico’s te nemen. Als de sierteelt weer wat stabieler is, kunnen we weer stappen gaan zetten. Daar kijk ik zeker naar uit!”