‘Eeuwige lente’ met PARperfect

Lichtniveau en gelijkmatigheid/ diffusiteit zijn belangrijke ingrediënten om een optimaal klimaat in de kas te realiseren, zegt Patrick Romeijn, manager productie van Anthura. Anthura werkt al vele jaren dagelijks met schermdoeken en lichtregeling; ’s zomers om licht weg te schermen en ‘s winters om energie te besparen. Daarnaast wil het verdelingsbedrijf voldoen aan de huidige en toekomstige eisen voor lichtuitstoot. Sinds het voorjaar van 2021 past Anthura de PARperfect -oplossing toe in de 2 ha grote veredelingskas voor phalaenopsis in Bleiswijk. Hoewel de schermen nog geen jaar in de kas zijn geïnstalleerd, zijn de ervaringen positief. “We zien een hogere groeisnelheid en betere kwaliteit van het gewas”, zegt hoofd Teelt Peter Vogel.

Anthura heeft al meer dan tien jaar ervaring met meerdere klimaatschermen in de kas. Bij de bouw van de locatie aan de Cyclamenweg in Bleiswijk, in 2009, werd bewust gekozen voor diafragmaschermen. “Met deze schermen konden we door twee op elkaar liggende doeken over elkaar heen te schuiven het scherm ­ percentage snel en traploos vergroten of verkleinen”, vertelt Patrick Romeijn. “Toen we in 2018 het diafragmascherm moesten vervangen, zijn we de nieuwe mogelijkheden vanuit het aanbod van de schermdoeken van Svensson gaan onderzoeken. Daarbij stond onze wens van diffusiteit, lichtuitstoot en energiebesparing nog steeds overeind.”

Geen licht- en schaduwbanen

In overleg met Svensson en huisinstallateur Huisman Scherming werd gekozen voor een schermoplossing met drie scherminstallaties: de Obscura 9950 FR W (bovenste scherm), de Harmony 5747 FR (middelste scherm) en de Luxous 1547 D FR (onderste scherm). De tussenliggende Harmony zorgt door zijn diffuse werking voor een goede lichtspreiding, waardoor we een grote gelijkmatigheid/diffusiteit van het licht op het gewas hebben, aldus Peter Vogel. “Ook als we het bovenliggende Obscura-scherm met een lager percentage van soms 25 procent moeten sluiten, om een teveel aan zonlicht weg te schermen, leidt dit niet tot licht- of schaduwbanen op gewasniveau. Hierdoor kan bij een gemiddeld hoger lichtniveau worden geteeld, wat tot een goede groei en kwaliteit leidt, met minder risico op lichtstress.”

De ervaringen met dit concept waren dusdanig positief, dat bij de renovatie van de veredelingskas van phalaenopsis weer voor een drie schermen-oplossing werd gekozen. Inmiddels had Svensson PARperfect in de markt gezet, waarmee het schermniveau in de kas traploos is te sturen, van 20 tot 100 procent. Anthura koos voor de schermen Obscura 9950 FR (boven), Harmony 2047 FR (midden) en Luxous 1147 FR (onder). Het Harmony PARperfect klimaatscherm is een scherm dat een hoge mate van diffusiteit geeft, maar een lager schermpercentage heeft, vertelt adviseur Bart Bakker van Svensson. “In PARperfect wordt de positie van de schermen op basis van de intensiteit van de zoninstraling continu aangepast. Het lichtniveau op gewasniveau wordt constant gehouden, onafhankelijk van het seizoen of moment van de dag.”

Energiebesparing zonder lichtverlies

Dankzij de hoge diffusiteit van het PARperfect klimaatscherm is de lichtverdeling op gewasniveau optimaal, vindt Patrick Romeijn. “Het grootste probleem van de teler is licht- en schaduwbanen in de kas. De kunst is om de juiste combinaties met schermen te maken, zodat je op gewasniveau het juiste lichtniveau hebt. In de PARperfect-oplossing wordt de bovenliggende Obscura vaker gebruikt om het teveel aan zonlicht weg te schermen, in de zomer gaan we daarbij wel tot 70 procent. Door de goede diffuse eigen[1]schappen van de Harmony lukt dit zonder dat het ongelijkheid geeft: het scherm breekt lichtbanen, we kunnen gemiddeld genomen met diffuus licht een iets hoger lichtniveau aanhouden.” In de herfst/winter kun je het onderste scherm weer dichtdoen en bij een flauw zonnetje ook het Harmony-scherm, vult Peter Vogel aan. “Je realiseert daarmee energiebesparing met weinig lichtverlies. We kunnen ook een hogere PAR-som toestaan, om de plant met meer reserves de winter in te laten gaan.” De Priva klimaatcomputer stuurt de klimaatschermen aan op basis van PAR-sensoren in de kas. De uitdaging is om goed in de regeling te blijven, daar heb je een minimale schermstand voor nodig, zegt Patrick Romeijn. “De Priva meet binnen de lichtintensiteit, waarop de schermen open en dicht gaan om tot de gewenste waarde te komen. Dat zijn technische snufjes, die je moet ontdekken.”

Installatie schermen: logistiek samenspel

Het installeren van de schermen was voor Huisman Scherming een mooie, uitdagende klus, zegt commercieel directeur Dave Boer van Huisman. “We zijn een aantal maanden met het installeren van de schermen in de kas bezig geweest. De doelstelling was dat de planten geen hinder van onze werkzaamheden mochten ondervinden. Niet door de uitvoering van het werk, maar óók niet door temperatuurverschillen, te veel zonlicht op het gewas, luchtvochtigheid of lichtuitstoot. Dat was een logistiek samenspel tussen Anthura en Huisman en dat vraagt om een goede communicatie. De kas is opgedeeld in meerdere afdelingen, we zijn per afdeling te werk gegaan. Maar Anthura en Huisman werken al dertig jaar samen, we weten wat we aan elkaar hebben.” Zoals gezegd past PARperfect ook uitstekend in de wens van Anthura om energie te besparen. Dat was een belangrijke voorwaarde om het energieplaatje kloppend te krijgen, zeker in deze energiecrisis, besluit Patrick Romeijn. “Met de schermconfiguratie hebben we de mogelijkheid om allerhande schermcombinaties te maken. We kunnen continu een doek dicht laten liggen zonder dat dat ten koste gaat van te veel lichtverlies op gewasniveau. En we kunnen een optimaal lichtniveau realiseren, zonder dat dat nadeel heeft voor het energieverbruik.” Adviseur Bart Bakker van Svensson kijkt met plezier terug op de samenwerking met Anthura. “Voor mij is het leuk om met Patrick de diepte in te gaan. We zijn samen aan de hand van grafieken over het buitenlicht tot de keuze voor een transparant energiescherm in combinatie met het PARperfect-scherm gekomen. Dit is een mooie oplossing om het natuurlijk licht weg te schermen in de maanden dat geschermd moet worden en om in de winter energie te besparen.”

ANTHURA IN HET KORT

Anthura is wereldwijd een expert in veredeling van anthurium en orchideeën. Met innovatieve technieken ontwikkelt Anthura duurzame rassen die via telers hun weg naar de consument vinden.  Onlangs is bromelia aan het portfolio toegevoegd. Expertise, ontwikkeling en samenwerking maken de veredeling toonaangevend op het gebied van duurzaamheid, groeikracht en innovatie, zo stelt Anthura. Deze lange termijnvisie past Anthura toe op vestigingen in Nederland, Duitsland, Noord-Macedonië en China.

Artikel gepubliceerd in Kas Magazine - 01 - 2022