VERVANGINGSOPERATIE
In 2017 ging Rob Oosterom (28), mede-eigenaar van tomatenkwekerij Lijntje in Moerkapelle zich verdiepen in de mogelijkheden en de offertes voor een nieuw energiescherm dat in de 2,5 hectare grote kas moest komen. Het bestaande scherm zat er op dat moment twaalf jaar in. Het was niet vlamvertragend – dé reden om te gaan vervangen - maar verder was er weinig op aan te merken. “De installateurs die het oude schermdoek uit de kas kwamen verwijderen zeiden het zelf ook: “Eigenlijk nog een mooi ‘doekie’. Het begint hooguit hier en daar wat dun te worden.”
De tomatenteelt loopt als een rode draad door de recente familiegeschiedenis. Rob z’n opa zat al sinds 1970 in de tomaten. Vader Jan Oosterom en moeder Lieneke Breugem namen die zaak in 2000 over. Rob zelf reed als 8-jarige al met een elektrisch trekkertje door de kas om lege tomatenkisten naar voren te halen. Meteen na zijn tuinbouw-opleiding ging hij bij z’n ouders in de zaak werken, en in 2016 werd hij medefirmant.
Vader Jan Oosterom (53) is al jaren bij telersverenigingen betrokken en inmiddels opgeklommen tot voorzitter van Oxin Growers. Met een jaaromzet van € 700 miljoen is Oxin een van de grootste telerscoöperaties van het land. Jan is dus veel buiten de deur, maar dat neemt niet weg dat hij elke dag om een uur of zes op de tuin is om nog snel even wat tomaten te plukken en te kijken hoe de planten d’r bij staan. En dan staan vader en zoon vaak naast elkaar op het betonpad de lopende zaken even te bespreken.
Rob: “Mijn vader heeft er geen enkele moeite mee de zaken uit handen te geven en aan mij over te laten. Sterker nog, ik was amper aan boord of hij kondigde aan dat hij en mijn moeder – die hier ook nog meewerkt, net als mijn zus Susan – een weekje met vakantie zouden gaan. Ik was verbaasd, want we gingen in die tijd eigenlijk nooit met vakantie. Maar m’n vader had er een goeie reden voor: Jij wilt het vak toch leren? Wel, ga dan je gang maar!”
Eigen koers varen En zo is het tot op vandaag de dag nog steeds. Tuurlijk houdt vader een oogje in het zeil, maar verder laat hij Rob alle ruimte om zijn eigen koers te varen. Omdat die goed is met cijfers deed hij al vanaf z’n 15e de energiehandel voor de kwekerij.
“Ik deed het rekenwerk en de deals, pa hoefde alleen nog maar zijn handtekening te zetten.”
En zo ging het ook bij de vervanging van het energiescherm. Rob neusde wat rond op internet, verdiepte zich in de vakbladen en nodigde vervolgens vier scherminstallateurs uit om met een voorstel te komen én offerte uit te brengen. Aan dat laatste onderdeel had hij overigens wel één nadrukkelijke ‘maar’ verbonden. ‘Ik heb geen zin in koehandel,’ had hij elke partij voorgeschoteld.
“Steetec Installatie kwam meteen met een goed voorstel en begreep precies wat ik wilde. Op basis daarvan, en omdat hun technische verhaal ook goed in elkaar zat uiteraard, hebben zij de opdracht gekregen.”
Al te uitvoerig overleg tussen vader en zoon ging daar niet aan vooraf. Rob had de vier offertes keurig uitgeprint, ze hier en daar van een vraagteken voorzien en daarna aan zijn vader voorgelegd. Die had slechts enkele praktische opmerkingen, om af te sluiten met de vraag ‘wanneer gaan ze beginnen?’.
Jan Oosterom: “We kijken niet naar het goedkoopste; wat we aanschaffen moet goed zijn.” Bij de selectie van het nieuwe klimaatscherm lag één ding wel vast; een hoge lichttransmissie.
Rob: “Teelt is leidend bij ons. De stelregel is dat elke 1% méér licht zich vertaalt in 1% méér productie. Of die regel helemaal opgaat laat ik in het midden, maar we wilden wel het aller lichtste scherm en dat is de Luxous 1147 FR.”
Over de keuze voor het merk Svensson hoefde ook niet zo lang nagedacht te worden. Het vorige klimaatscherm was immers ook van dat merk, en dat had twaalf jaar uitstekend dienstgedaan. Het scherm was na al die jaren intensief gebruik nog opvallend wit en niet geel of groen uitgeslagen.
Levensduur
Inmiddels hangt het klimaatscherm Luxous 1147 FR alweer ruim drie jaar bij Lijntje. Als Ton Habraken, klimaatadviseur bij Svensson, de kas van Kwekerij Lijntje betreedt gaat zijn blik direct omhoog.
“Meteen naar boven kijken hè, dat is mijn werk!”, merkt hij lachend op. Het resultaat stemt tot tevredenheid. Het klimaatscherm heeft nog geen krimp gegeven en hangt er keurig netjes en recht bij. Ook Rob is er uiterst tevreden mee.
Vooral de helderheid bevalt hem: “Je kunt, als het scherm gesloten is, de boutjes in de nok van de kas zien zitten; dat was bij het vorige scherm niet meer het geval!” Voldoening is er ook over de kwaliteit en het probleemloze dagelijkse gebruik. Voor service of onderhoud heeft hij nog nooit iemand hoeven bellen. Eén keer moest er een trekdraad vervangen worden omdat daar in rafel in zat, maar dat heeft met het energiescherm niet zoveel van doen.
Habraken: “Toen zij dit type scherm aanschaften was het nog maar net op de markt. Als teler moet je dat wel aandurven. Weliswaar testen wij uitgebreid vóórdat we de markt opgaan (De Luxous-schermen staan inmiddels bekend vanwege de hoge energiebesparing én een goed kasklimaat, doordat het veel kostbaar daglicht doorlaat) maar dat weet de teler niet altijd.”
Van de twaalf jaar die het vorige scherm meeging kijkt de Svensson-man niet echt op. “We hebben laten berekenen hoe lang een scherm bedrijfseconomisch mee kan. Dan kijk je dus onder andere naar opbrengstprijzen en energieprijzen. In die berekening werd rond acht jaar als ideaal vervangmoment becijferd. De energieprijzen zijn nu lager, dus ga je richting negen jaar. Maar dat is de bedrijfseconomische levensduur, dat wil niet zeggen dat het scherm technisch al aan vervanging toe is. Je kunt als teler het energiescherm technisch gezien dus wel wat langer laten zitten, maar een ondernemer weet ook dat je dan uiteindelijk productie en daarmee geld laat liggen.”
Rob hoort het met genoegen aan. “Of wij er tevreden mee zijn? Jazeker, het was best een serieuze investering, maar we hebben er nog geen dag spijt van gehad.”
Artikel gepubliceerd in Kas Magazine - 02 - 2021