Wat hebben Svensson en Oerlemans Plastics met elkaar gemeen? Glastuinbouw, innovatie, koploperspositie binnen eigen branche én focus op duurzaamheid. Zowel de kunststofindustrie als de glastuinbouw vechten vaak tegen het slechte imago van ‘vervuilend’. Terwijl beide sectoren bruisen van de duurzame initiatieven en bedrijven die hard werken aan de verduurzaming van producten, diensten en de keten in de sector. Tijd voor een gesprek met Rob Verhagen, Sustainability Director bij de Oerlemans Packaging group, waartoe Oerlemans Plastics behoort. Om samen te sparren over gemeenschappelijke thema’s die ons boeien én te praten over de toekomst.

“Mijn rol is enerzijds intern gericht naar Oerlemans Packaging Group toe: hoe vertalen we externe trends op duurzaamheid naar interne strategie voor de groep en onze klanten? Anderzijds is mijn rol extern. De wereld is zó in beweging, dat het belangrijk is om voortdurend op de hoogte te zijn. Daarom ben ik betrokken bij diverse organisaties, zoals de stuurgroep van het Plastic Pact NL, de raad van Partners van MVO Nederland en een Raad van Advies van Wageningen Universiteit.”

Met welk doel? “Duurzaamheid in de keten verbeteren.”

Rob Verhagen, Sustainability Director bij de Oerlemans Packaging group.

Terug naar de basis: waarom verpakken we?

Volgens Rob is de functie van verpakken door de jaren heen veranderd.

“Je verpakt om iets te beschermen tegen transport, om de legale tekst mee te geven aan een product en om je product in de markt te zetten (marketing). Als ik een croissant koop op het station en die twee minuten later in de trein opeet, dan is de functie anders dan de verpakking van een medicijn dat vijf jaar houdbaar moet zijn. Verpakkingen van nu zijn steeds meer gericht op gebruikersgemak. En de consument? Die weet eigenlijk de functie van verpakken niet meer. Ik denk dat we terug moeten naar de basis: waarom verpakken we?”

Innovatie en duurzaamheid intrinsieke drijfveer

Oerlemans Plastics heeft een lange, rijke historie. Het bedrijf heeft veel trends en ontwikkelingen in de markt meegemaakt. “Het is nog altijd een privébedrijf. De intrinsieke motivatie om alsmaar te verbeteren en vernieuwen is er altijd al geweest. Zo waren we in 1992 de eerste die biologisch afbreekbare landbouwfolies maakten.”

“We hebben geen plasticprobleem, maar een plasticafvalprobleem”

Het woord ‘plastic’ heeft een negatieve lading gekregen. “Voorheen ging het publieke debat over zwerfvuil, nu is dat plastic.”

Een verkeerde perceptie, volgens Rob. “Het is makkelijk om te roepen dat we een plasticprobleem hebben, maar wat we daadwerkelijk hebben, is een plasticafvalprobleem. Plastic als materiaal is fantastisch.”

Om tegengeluid te geven, kiest Oerlemans Plastics bewust voor een open, toegankelijke houding in het publieke debat. “We gaan met iedereen het gesprek aan. Dus ook met bijvoorbeeld Teun van de Keuken (lees: journalist en programmamaker KRO-NCRV) en PowNed.”

Rob vertelt over de drie grote problematieken waar de plasticindustrie mee te maken heeft.

“Ten eerste afval. En dan specifiek het zwerfafval. Hoe kunnen we als keten ons afvalmanagement verbeteren? Iedereen kent de beelden van plasticsoep. Hoe kan het zo zijn dat er nog steeds zo veel afval in de natuur terechtkomt? Dan moet en kan beter. Het tweede grote probleem is de CO2-uitstoot in de wereld. Dat mag duidelijk zijn. En tot slot is er de overconsumptie van grondstoffen. We consumeren in de wereld simpelweg meer dan we hebben. We moeten met z’n allen naar van een lineaire economie naar een circulaire wereld. Waarbij afval niet meer gedumpt en uitgestoten wordt, maar van waarde wordt, de basis van nieuwe producten. Waardoor de CO2-uitstoot significant daalt en we geen nieuwe grondstoffen meer nodig hebben.”

De 5 denkrichtingen als ‘sustainable innovator’

Hoe Oerlemans Plastics bijdraagt aan deze verduurzaming? “Met onze Rethink-strategie. Die bestaat uit vijf denkrichtingen, die samen een route naar verduurzaming vormen.”

1. Dikte reductie en minder materiaalgebruik.

2. Hergebruik verpakkingen, zo vaak mogelijk.

3. Inzet van zoveel mogelijk gerecyclede grondstoffen.

4. Ontwerp verpakkingen die na gebruik weer prima te recyclen zijn.

5. Minder gebruik van eindige grondstoffen, meer inzet hernieuwbare grondstoffen.

Rob vertelt over de balans tussen deze vijf denkrichtingen. “Stel, ik wil naar de inzet van meer recyclaat, dan is vaak juist meer/dikker folie nodig. Hergebruik kan goed worden toegepast. Dikkere en kwalitatief betere aspergefolie kunnen we bijvoorbeeld wel zeven jaar gebruiken. Je kunt het dan wel dunner maken, om minder grondstoffen te gebruiken, maar dan scheurt het sneller en moet je het eerder vervangen. Daarbij komt ook dat je het dikkere folie later ook beter kunt recyclen. Dus ja, wat is dan duurzamer?”

Pilots in de glastuinbouw

Kunststof verpakkingen en folie worden in de glastuinbouw enerzijds gebruikt om voedselveiligheid en hygiëne te borgen, anderzijds voor de kasinrichting.

“Als je het hebt over verduurzamen, dan ligt de voornaamste focus op de verpakking van het eindproduct en voor het transport. De eerste stap is zo veel mogelijk grondstoffen uit de keten halen, denk aan de overgang van een bakje naar een zakje, of het vervangen van een deksel door een topseal folie.”

Iets waar retailers volgens Rob de laatste jaren steeds meer op focussen. “Maar onderschat ook de impact van de e-commerce markt niet. Aan de ene kant pakken we de plasticfolies in de supermarkt aan en aan de andere kant worden iedere dag legio verpakte pakketjes bezorgt. Wist je bijvoorbeeld dat in China 50% van de verpakkingen gebruikt wordt voor e-commerce? Door die toepassingen circulair te maken, kunnen we wel 64% CO2 reduceren. ”

Ook de kasinrichting heeft de aandacht van Oerlemans Plastics, zoals het gebruik van grondfolie of gotenfolie. “Het is altijd zoeken naar een optimale balans. Als teler wil je het ideale klimaat in de kas creëren voor een optimaal gewas, tegelijkertijd wil je zo min mogelijk energie verbruiken en dan is er nog hygiëne. We draaien verschillende pilots in de tuinbouw op dit moment. We kijken niet alleen wat de kas in gaat, maar ook hoe het eruit gaat. Vaak ligt de focus nu op optimale kasinrichting, maar wat gebeurt er met het materiaal als je gaat ruimen bij een teeltwissel? Wat gebeurt er bijvoorbeeld met al dat touw en die clipjes?”

Bij testprojecten in de glastuinbouw worden nieuwe technieken onderzocht. Dat doet Oerlemans Plastics niet alleen, maar samen met verschillende partijen. “Wij zijn als het ware een soort makelaar. We leggen de links met verschillende partijen, zoals Plastic Pact Nederland, de overheid, kasinrichters en de telers zelf. We onderzoeken bijvoorbeeld hoe je vollegrondfolie weer zo schoon kunt krijgen dat je het opnieuw kunt inzetten.”

Behoefte aan succesverhalen

Rob kan niet wachten om meer succesverhalen met de wereld te delen. “Er is heel veel in ontwikkeling, echt supergaaf. Zo investeren we bijvoorbeeld in een nieuwe fabriek om nog betere recycleerbare verpakkingen te maken. Met onze slogan ‘The sustainable innovator’ laten we zien dat we deze visie voor de toekomst serieus nemen. Resultaten van pilots die we draaien, onder andere in de glastuinbouw, moeten onze route naar verduurzaming kracht bij zetten. Daar werken we hard aan.”