“Mijn droom is een software programma voor mijn klimaatcomputer, die de hele teelt automatisch regelt.” Ik weet nog goed dat ik als jonge onderzoeker een vergadering bijwoonde waar één van de deelnemers deze wens uitsprak. Het was een vertegenwoordiger van één van de klimaatregelfabrikanten die net de slag maakte van analoog naar digitale (computer) regelaars. De wens om de mens te vervangen door wat we nu zo mooi Artificial Intelligence noemen, bestond 40 jaar geleden ook al.

Ik loop al mee sinds de floppy disks en de HP85 het nieuwste van het nieuwste waren (voor de jongere generaties: zoek maar eens op Google) en heb sindsdien veel grote innovaties binnen het glastuinbouw productiebedrijf zien ontstaan. Wat mij betreft zijn veel daarvan samen te vatten onder de noemer ‘onafhankelijk worden van’. En die trend blijft ook nu doorzetten.

De klimaatbeheersing, nieuwe kasdekken, schermen, etc. leidden tot meer onafhankelijkheid van het buitenklimaat. Met substraatteelt werden we onafhankelijk van de grond en door biologische gewasbescherming onafhankelijker van chemische middelen. Innovaties op het gebied van intern transport en robotica maakten ons minder afhankelijk van menselijke arbeid. Maar de rol van de ondernemer hierin is altijd cruciaal geweest. De toepassing ging altijd gepaard met gedreven tuinders die hun ervaring, praktisch inzicht en ondernemerschap inzetten om het geheel tot een succes te maken.

De huidige trend rondom toepassing van data en Artificial Intelligence zou je 40 jaar later kunnen zien als een (nieuwe) poging om onafhankelijk te worden. Dit keer van het menselijk brein. Oneerbiedig gezegd: een teelt zonder hersens. Heel eerlijk gezegd, 100% zal dat denk ik niet lukken. Al was het maar omdat we afhankelijk zullen blijven van de creativiteit van mensen die hun ‘grijze cellen’ aanwenden voor de sector. Maar ik ben ervan overtuigd dat we samen ook de komende decennia dit soort dromen moeten blijven najagen om de koppositie in de wereld van onze sector te blijven waarborgen.

Sjaak Bakker, manager van de business unit Glastuinbouw en Bloembollen bij Wageningen University & Research.