Horeca, cateraars en toeleveranciers leveren flink in op hun omzet. De export van food staat onder druk. Internationaal groeit de trend om meer ‘local for local’ te produceren en verhandelen. De food retail lijkt daarentegen te profiteren van de heersende coronamaatregelen, maar dat is sterk afhankelijk van de locatie, de formule en het type winkel. Ook thuisbezorgen groeit, door de versnelde digitalisering van de keten sinds de corona-uitbraak. Producenten en groothandels in food ervaren de impact heel uiteenlopend, afhankelijk van het afzetkanaal. Wat de gevolgen zijn voor de agrosector, hebben onderzoekers van Wageningen Economic Research vanaf het begin van de crisis nauw bijgehouden en geanalyseerd. Ze delen hun bevindingen in het rapport De impact van de coronacrisis op het Nederlandse agrocomplex.

Kortom, de impact van corona op alle schakels in de voedselketen is groot. Hoe zit dat met het gedrag van consumenten als we het hebben over food?

Online shoppen: de nieuwe standaard

Laten we het eerst eens over het consumentengedrag in het algemeen hebben. De veranderingen in de werkgelegenheid, de onzekerheid over het inkomen en het verplichte thuiswerken hebben (uiteraard) een enorme impact op de uitgaven van de consument. Online shoppen is de nieuwe standaard. Ruim 32 procent van de Nederlandse consumenten shopt tegenwoordig wekelijks online. Dat was voor de corona-uitbraak nog 27 procent, zo bericht Customer Talk. De producten die we online kopen, zijn voornamelijk essentiële goederen. Denk aan apparatuur om thuis te werken, maar ook de dagelijkse boodschappen. Ja, food dus, onder andere. Dat heb je zelf misschien ook al gemerkt toen je boodschappen bestelde bij de supermarkt in de buurt, om thuis te laten bezorgen. Vaak duurt het dagen voordat je een beschikbare datum vindt voor de bezorging.

Van lang houdbare naar verse producten

Als we specifiek naar consumentengedrag in food kijken, dan valt een aantal dingen op. In het begin gingen we massaal hamsteren, weet je nog? In maart/april 2020 sloegen we groots in, uit angst voor de gevolgen van de corona-uitbraak. Vooral lang houdbare producten waren populair. Er werd aanzienlijk minder groenten en fruit verkocht. Die angst zakte (gelukkig) redelijk snel weg. Het hamsteren duurde maar een paar weken. Daarna veranderende het consumentengedrag opnieuw. Consumenten gingen juist gezonder eten en kochten juist méér verse producten. Zo onderschrijft ook Fred van Beek, VP Sales van Unilever, in een artikel van Distrifood.

Ook het meest recente consumentenonderzoek van Branchegroep Retail van Deloitte bevestigt dat. Een tiende van de respondenten heeft zijn/haar eetgedrag aangepast door het coronavirus. Men is vooral meer groente (49%) en fruit (57%) gaan eten en minder snacks/chips (36%), snoep/chocola (35%) en vers vlees (30%) gaan eten. Daarnaast laten we veel vaker eten thuis bezorgen, of halen we een menu bij ons favoriete restaurant. Logischerwijs omdat de horeca al lange tijd gesloten is. Voor de meeste restaurants is dit vaak niet rendabel om van te leven, maar alle beetjes helpen. De online retail groeit daarentegen harder dan normaal tijdens de lockdown. Van Groot-Brittannië tot Canada en van Australië tot Duitsland. Overal ter wereld bestellen mensen meer eten vanuit huis en dat zorgt voor enorme groeicijfers bij Just Eat Takeaway, het Nederlands-Britse moederbedrijf van Thuisbezorgd, zo bericht NOS. Volgens die berichtgeving steeg het aantal bestellingen in het vierde kwartaal van 2020 wereldwijd met 57 procent. In Nederland kwam de groei uit op 39 procent. Wat nog meer opvalt in ons gedrag, is dat we minder vaak iets onderweg halen. Koffie, een broodje of een snack bijvoorbeeld. Met de simpele reden dat we minder reizen. Naar verwachting herstelt deze trend zich zodra de maatregelen worden versoepeld.

De toekomst: nóg gezondere keuzes

Wat betekent dat veranderende consumentengedrag voor de glastuinbouwsector gericht op groenten en fruit? De trend van bewust eten is al een tijd gaande, maar lijkt nu nóg meer terrein te winnen. In tijden als deze willen mensen graag weten waar hun eten vandaan komt en hoe het geteeld wordt. We eten graag van eigen bodem. Dat voelt veilig en vertrouwd. En trend die ‘local for local’ in de glastuinbouw sector in de hand werkt. De foodconsument van nu en in de toekomst maakt gezondere keuzes. Dat onderschrijft ook dit artikel op het platform EY. Mede aangewakkerd door corona laat 26% van de nieuwe consumenten hun aankopen leiden door hun gezondheid (segment Health First). Van deze groep is 35% bereid om meer te betalen voor gezondere producten.