NIEUWS

Piet Dircke - Arcadis

Niet alleen de glastuinbouw heeft een ijzersterke positie in het buitenland. Ook de Nederlandse waterbouwers en -managers worden geroemd vanwege technische hoogstandjes. Droge voeten, schoon water met daarbij het juiste verhaal is al decennia een exportproduct. Kan de glastuinbouw daar wat van leren?

Het Nederlandse topsectorenbeleid is gefundeerd op negen sectoren, waaronder tuinbouw (Tuinbouw & Uitgangsmaterialen) en water (Water & Maritiem). De topsector tuinbouw heeft de ambitie om wereldleider te zijn in succesvolle oplossingen voor mondiale uitdagingen op het gebied van (glas)tuinbouw, voeding en groene omgeving. Voor de topsector water is die mondiale ambitie even sterk, weet Piet Dircke van het Nederlandse ingenieurs- en adviesbureau Arcadis. Hij is net terug uit Singapore en zijn volgende adviesklus roept hem al. Als ex-student aan de WUR kent hij de wereld van water en van de tuinbouw goed. Hij ziet ze in het buitenland steeds vaker samen naar grote maatschappelijke uitdagingen kijken.

Hoe is waterbouw en watermanagement zo’n exportparel geworden?

“Het is orkaan Katrina geweest die de Nederlandse watermanagers heeft gewekt. De waterbouwers - zoals onze baggeraars - waren altijd actief, maar watermanagement was eigenlijk tot die tijd een slapende reus. We deden onze buitenlandse opdrachten in voormalige koloniën en in landen via onze ontwikkelingsrelaties. Na 29 augustus 2005 (Katrina zette toen onder andere New Orleans onder water/red.) werd duidelijk dat wij als BV Nederland aan de bak moesten. Ineens werd duidelijk dat dit ook bij ons kan gebeuren en dat wij, de moderne Westerse wereld, moesten gaan werken aan het weerbaar maken van landen en steden.”

“De schade aan de stad New York was weliswaar minder dan de schade in New Orleans, maar liep toch in de tientallen miljarden dollars.”

Wat is jullie kracht?

“Eigenlijk twee zaken: de kracht om samen te kunnen werken en the art of storytelling. Het rond 2000 opgerichte Netherlands Water Partnership (NWP) was de eerste stap naar het samenbrengen van kennis van het bedrijfsleven, kennisinstellingen als Deltares en ook een overheidsdienst als Rijkswaterstaat. NWP kwam door Katrina een belangrijke stap verder, omdat zij de bijdragen van BV Nederland ging coördineren. “Het tweede is dat wij als Nederlandse watermanagers en -bouwers in staat zijn een verbindend verhaal te vertellen. Je moet meer hebben dan een zakelijk instinct. Technisch zijn we excellente bouwers, ontwerpers en constructeurs, maar je moet ook een verhaal hebben om projecten binnen te halen. Bij Katrina konden we vertellen hoe wij onze eigen watersnoodramp van februari 1953 hadden overleefd met onder andere steun van de Amerikanen. We hebben een historisch verhaal dat al eeuwen oud is. Vanaf de 13e eeuw gingen lokale polderbesturen samenwerken, wat uiteindelijk leidde tot de hoogheemraadschappen. Alle Amerikanen kennen het verhaal van Hans Brinker (van de schrijfster Mary Mapes Dodge, uit 1865/red.), over het land achter de dijken en duinen. Een mooi voorbeeld van zo’n verhaal is de aanpak van Jakarta, dat steeds vaker onder water komt te staan. Architect Gijs van den Boomen heeft het plan Great Garuda genoemd. Het is vormgegeven in de vorm van het nationale symbool van Indonesië: The Garuda.”

Hoe maken jullie dat verhaal?

“Na Katrina trof superstorm Sandy in de nacht van 29 op 30 oktober 2012 de oostkust van Amerika. De schade aan de stad New York was weliswaar minder dan de schade in New Orleans, maar liep toch in de tientallen miljarden dollars. Voor het aanpakken van het waterprobleem werd daarvoor door onder andere Henk Ovink, onze waterambassadeur, Rebuild by Design ontwikkeld. Deze aanpak bouwde voort op Dutch Dialogues, die met een aantal Nederlandse en Amerikaanse partijen in New Orleans was ontwikkeld. We moesten namelijk ook integraal werken aan de ruimtelijke inrichting van de laag gelegen gebieden van NY. Het was een ontwerpopgave waarin we als BV Nederland al in een vroeg stadium de hele gemeenschap bij het project betrokken. Bij de verschillende Rebuild by Design-opgaven waren ook onze internationale toparchitecten betrokken. We hebben zowel afzonderlijk in de projecten, alsook gezamenlijk, onder aanvoering van Ovink, een  inspirerend verhaal gemaakt waarin we de verbindingen zoeken met dat wij in Nederland water ‘als vriend hebben gemaakt’.”

“We moeten als sectoren samenwerken, omdat naast droge voeten ook voeding heel belangrijk is.”

Wat kan de glastuinbouw leren van jullie aanpak?

“Maak een bindend, inspirerend verhaal, vertel het met passie en werk samen met andere disciplines! Het principe van Dutch Dialogues is toegepast bij de vorige Floriade en werd als Floriade Dialogues bijvoorbeeld gebruikt in Shanghai en Beijing en wordt bij de komende editie in 2022 weer gebruikt. Hier praten water- en (glas)tuinbouw samen met deelnemers. Het verbindende verhaal hier is dat Nederland na de Tweede Wereldoorlog en de Watersnoodramp een ongekende producent van vlees, groenten en zuivelproducten werd.” We moeten als sectoren samenwerken, omdat naast droge voeten ook voeding heel belangrijk is, zegt Dircke. “De opgave van morgen is het ontwerpen van groene en weerbare wereldsteden. De verstedelijking gaat erg snel. De megasteden in China, Afrika of Zuid-Amerika kunnen we alleen nog met een integraal verhaal benaderen. Hoe maken we steden weerbaarder tegen het veranderende klimaat? Maar ook: hoe zorgen we voor een leefbare stad waar de bevolking voldoende veilig en goed geteelde groenten kan eten en waar er voldoende schoon water is.”