Bij Gitzels zijn ze altijd op zoek naar verbeteringen en nieuwe ontwikkelingen. Dat zit in het DNA van het bedrijf, aldus Mike Gitzels, verantwoordelijk voor Innovatie & Ontwikkeling binnen de kwekerij in Wervershoof. Samen met telers en toeleveranciers wordt hard gewerkt aan vraagstukken over kasklimaat, biostimulanten, bemesting, biologische opkweek en gewasbescherming. Sinds 2016 maakt Matthijs Woestenburg (R&D) deel uit van het team van Gitzels. Hij houdt zich dagelijks bezig met de belangrijkste vraag: hoe kunnen we het wéér een stukje beter doen, zegt Mike. “Door de focus op onderzoek en ontwikkeling te leggen, willen we de plantkwaliteit verbeteren. We zijn begonnen met de bio-opkweek van vollegrondsgroenteplanten (koolplanten) en hebben daarbij veel geleerd over klimaat en het werken met schermdoeken. Die kennis willen we meenemen en door ontwikkelen in onze nieuwe kas.”

Spelen met schermen

De nieuwe kas van 2,8 ha groot verrijst momenteel achter het 7,5 ha grote bestaande bedrijf in Wervershoof. Gitzels beschikt ook over een kas van 2 ha in Hem, maar deze opstanden worden aan het einde van het jaar afgebroken en de vrijkomende hectares worden ingericht als leefgebied voor weidevogels. In de nieuwe kas wordt 6000 m2 volledig voor de bio-opkweek ingericht. De rest van de kas wordt zodanig uitgevoerd dat de afdelingen zijn voorbereid op bio-opkweek. De kas wordt volledig ingericht met de PARperfect schermoplossing van Svensson.

“We hebben ervoor gekozen om de hele kas met dubbele schermen in te richten”, vertelt Mike. “De hoge diffusiteit van PARperfect zorgt ervoor dat het natuurlijk licht gelijkmatig over de planten wordt verdeeld. Door middel van het meer of minder sluiten van het bovenste klimaatscherm krijgt het gewas steeds de juiste instraling. Kool is een ‘koud’ gewas, PARperfect is ideaal voor teelten die in de zomer moeten worden afgeschermd tegen de felle zon. Daar willen wij in deze kas meer mee gaan spelen.” Gitzels heeft in de bestaande kas in Wervershoof een enkel scherm hangen, dat met name wordt gebruikt om energie-uitstraling te voorkomen en temperatuur te beheersen. Met sensoren wordt bekeken hoe de kleine plantjes zich ontwikkelen. Er staan heel veel kleine plantjes in de kas, 950 op een vierkante meter, vertelt Mike. “Het microklimaat in de kas is daarom van groot belang. Voorheen keken we naar de omgevingstemperatuur van de kas en stookten we de temperatuur erop. We hebben echter gemerkt dat de planttemperatuur heel anders ervaart. De uitdaging is om de plant dag en nacht aan de gang te houden. We hebben geleerd dat door met schermdoek te spelen, het ons lukt om de plant ook ’s nachts actief te houden. Daar krijg je zwaardere planten van. We willen daar een optimum in zoeken.”

Bart Bakker & Mike Gitzels

Optimale lichtconsumptie

De plantenkwekerij streeft ernaar continu plantjes af te leveren, om de kassen zo effectief mogelijk te benutten. De kool opkweek kent een piek in april, dan wil iedereen zijn sluitkoolplanten hebben, weten ze bij Gitzels. Gewassen als bloemkool, spitskool en broccoli worden meer gespreid over het seizoen door vollegrondsgroentetelers geteeld. Dat betekent dat in de zomer veel jonge planten in de kas staan, die veel instraling krijgen, zegt Mike. “Door met schermen te spelen, willen we ondervinden hoeveel licht een plant maximaal kan opnemen. Met de PARperfect schermoplossing willen we de optimale lichtconsumptie van het plantje per periode bepalen, met een optimale watergift. Dit alles met de bedoeling om constanter en stabieler plantmateriaal te maken, zodat we onze klanten plantjes kunnen leveren die nog beter doorgroeien.”

‘Met PARperfect behoren lichtniveauverschillen tot het verleden’

Schermniveau traploos sturen

PARperfect is de nieuwe schermoplossing van Svensson, vertelt adviseur Bart Bakker van Svensson. Met PARperfect is het schermniveau in de kas traploos te sturen, van 20 tot 100 procent, net als een lichtdimmer, legt hij uit. Er wordt uitgegaan van een combinatie van minimaal twee schermen. Het onderste scherm is het Harmony PARperfect klimaatscherm. “De positie van de schermen wordt op basis van de intensiteit van de zoninstraling continu aangepast. Hierdoor wordt het lichtniveau op gewasniveau constant gehouden, onafhankelijk van het seizoen of het moment van de dag. Dankzij de zeer hoge diffusiteit van het PARperfect klimaatscherm is de lichtverdeling op gewasniveau optimaal. Iedere plant krijgt evenveel licht.”

Volgens Bart Bakker biedt PARperfect verschillende voordelen: elke plant krijgt onder alle omstandigheden exact het juiste lichtniveau en er is een hogere PAR-som natuurlijk licht mogelijk. Direct zonlicht op het gewas is uitgesloten, waardoor gewasschade wordt voorkomen. Dit kan resulteren in meer uniformiteit, teeltversnelling, een betere productiekwaliteit en minder uren assimilatiebelichting, dus lagere kosten, aldus de adviseur. “Wat we in de kas van Gitzels willen bereiken, is dat het plantje optimaal groeit bij een bepaalde lichtsom. Die ga je nabootsen, zonder dat je hoeft te forceren.”  Mike Gitzels vervolgt: “We verwachten dat het met PARperfect nog gemakkelijker wordt om de constante kwaliteit van het plantmateriaal te waarborgen en een zwaardere jonge plant te kweken. De uniformiteit neemt toe door diffusiteit en we kunnen de balans in de kas optimaliseren. We willen in de nieuwe kas op licht, vocht en energie sturen en op zoek gaan naar de optimale omstandigheden voor de plant. Door op plantniveau te meten, leer je het plantje beter begrijpen.”

 Volautomatisch planten

Plantenkwekerij Gitzels ziet een aantal uitdagingen voor de komende jaren, waarin de nieuwe kas een rol kan spelen. Gitzels ziet het als taak om de klant optimaal te bedienen wat plantmateriaal betreft. “Telers willen een plant die gezond, stabiel en stevig is en goed in de groei zit. Zo zien wij bijvoorbeeld dat de ontwikkeling van het volautomatisch planten op het land in opkomst is: zo’n 20 procent van onze planten wordt al door volautomatische plantmachines geplant. De teler wil het liefst een uniforme plant van 12-15 cm hebben. Geen centimeter langer, anders blijft die haken.” Daarnaast gaat de kwekerij de goede facetten uit de biologische opkweek integreren in de gangbare opkweek, zoals substraat, meststoffen en biologie. Tot slot werkt Gitzels aan een platform voor lokale plantenkwekers om kennis te vergaren en uit te wisselen. “We hebben ervaren dat er een stuk minder onderzoek plaatsvindt in vollegrondsgroentegewassen, met name in koolgewassen. Door kennis en ervaringen met elkaar te delen, hopen we innovaties en ontwikkelingen te versnellen.”

Artikel gepubliceerd in Kas Magazine 2020-03