Corona en werkgelegenheid in de glastuinbouw
De glastuinbouwsector leunt al jaren voor personeelsvoorziening grotendeels op arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Toen de lockdown werd aangekondigd, vreesden veel tuinbouwbedrijven voor het vertrek van hun buitenlandse werknemers.
En, zouden ze nog wel terugkomen?
Gelukkig zijn de grenzen nog altijd open en zijn ook veel arbeidsmigranten gebleven.
Geen massale uittocht
Polen, Roemenen, Hongaren en Bulgaren. Het is een normaal beeld in de Nederlandse glastuinbouwsector: harde werkers uit Oost-Europa die hun handen uit de mouwen steken in de Nederlandse kassen. Toen de coronacrisis uitbrak en een onzekere tijd aanbrak, werd er gevreesd dat veel arbeidsmigranten naar hun geboorteland zouden vertrekken. “Die massale uittocht is gelukkig uitgebleven en de grenzen zijn ook gewoon nog steeds open”, vertelt Jeroen Verweij, manager van Kasgroeit. “Je moet je voorstellen dat deze landen dezelfde economische problemen door de coronacrisis hebben als wij, maar dan met een minder goed sociaal vangnet. De bereidheid om in Nederland te blijven of naar Nederland terug te komen is daarom groot.”
Situatie per teler anders
De impact van de coronacrisis is het grootst in de sierteeltsector. Dat is ook te zien aan de werkgelegenheid in de sierteelt. Al is er een groot verschil tussen sierteeltbedrijven onderling. De situatie is per teler anders: de één heeft voldoende vet op de botten om te investeren in een nieuwe teelt en zijn personeel bezig te houden, terwijl de ander moet flink snijden in personeelskosten om zijn hoofd boven water te houden. Jeroen licht toe: “Sommige bedrijven draaien hun beste jaar ooit, anderen hopen de crisis door te komen. Het is maar net welk product je hebt en op welke markt je gericht bent. Ben je volledig gefocust op de Italiaanse markt bijvoorbeeld, dan heb je het behoorlijk slechter dan een sierteeltbedrijf dat levert aan bouwmarkten of tuincentra in Nederland.” In de groentesector draait het werk aardig door, in verhouding tot de sierteeltsector. We blijven immers voedsel nodig hebben. Al is het ook in deze sector per bedrijf verschillend, afhankelijk van product, afzetmarkt en schaalgrootte.
Flexibele schil als eerste aan de beurt
Veel vaste krachten van tuinbouwbedrijven hebben hun baan nog. Als een teler moet snijden in zijn personeelskosten, dan is als eerst de flexibele schil aan de beurt: tijdelijk personeel en uitzendkrachten. Uitzendbureaus gespecialiseerd in de glastuinbouw hebben moeite om al hun mensen aan het werk te houden. Veel uitzendkrachten, die normaal in de sierteelt werken, zitten nu thuis. De bureaus schuiven met hun personeel tussen verschillende opdrachtgevers, van de sierteelt naar de groentesector, om hun mensen aan het werk te houden. Sommige uitzenders hebben onderling contact om capaciteit uit te wisselen.
Bemiddelingsplatform
Ook Kasgroeit ziet de problemen in de glastuinbouw en heeft op initiatief van onder andere Glastuinbouw Nederland een bemiddelingsplatform gelanceerd: www.werkenindelandentuinbouw.nl. Om werkgevers met meer mensen dan werk en werkgevers met meer werk dan mensen aan elkaar te koppelen. Individuele werknemers en gecertificeerde uitzenders kunnen zo zien bij welke bedrijven behoefte is aan mensen. “We zien meer aanbod dan vraag op het platform. Dat betekent niet dat er geen vraag is. Vaak publiceren de bedrijven die behoefte hebben aan personeel zelf geen advertentie, maar benaderen ze de mensen die zichzelf aanbieden.”
