Kwekerij Osdorp zorgt voor een zinvolle dagbesteding
Kwekerij Osdorp is de grootste zorgteler van Nederland. Elke dag komen hier ongeveer tachtig mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals (ex-)verslaafden en dak- en thuislozen, voor een zinvolle arbeidsmatige dagbesteding. Onder leiding van ervaren telers plukken, snijden en pakken zij trostomaten en aubergines in en produceren zij potplanten.
Geheel aan de rand van Amsterdam schuurt Kwekerij Osdorp tegen het plaatsje Halfweg aan. Op de parkeerplaats voor het kascomplex van 3 hectare staan veertien personeelsbusjes die elke dag de cliënten in Amsterdam ophalen en weer wegbrengen. De kantine vult zich deze ochtend met de lucht van een goulash, niet met vlees maar met vis. Oprichter en directeur Jeroen Rijpkema (49) van Kwekerij Osdorp legt uit dat alles anders gaat dan wat hij commerciële kassen noemt. “Onze cliënten krijgen elke dag een warme lunch”, zegt hij onderwijl wijzend naar de koks in de keuken. “Het is onderdeel van een vast ritueel in onze kassen, net als met z’n allen koffie en thee drinken. Als onze cliënten komen, krijgen ze een hand en als ze vertrekken zwaaien we ze uit.”
Alvorens Rijpkema het reilen en zeilen uit de doeken doet, vertelt hij met passie waarom hij meer dan 9 jaar geleden begonnen is met Kwekerij Osdorp. “Als achtjarig manneke stapte ik de kas van buurman Dekker Chrysanten binnen en dacht: ‘dit is mijn wereld, hier voel ik mij thuis’. Na mijn teeltopleiding ben ik in kassen gaan werken. Toen ik 10 jaar geleden uit Brazilië terugkwam, heb ik in een potplantenkas die verbonden was aan een sociale werkplaats het vak geleerd van werkbegeleider. Toen dacht ik: ‘ik wil teelt en zorg combineren, iets voor mensen betekenen’. Met steun van stichting Landzijde (parapluorganisatie van 110 zorgboerderijen in Noord-Holland/red.) heb ik samen met een andere partner deze leegstaande rozenkwekerij van 4,5 hectare gekocht voor het aanbieden van dagbesteding. Na het opgeknapt te hebben, bleef er 3 hectare over. Een maand na aankoop gingen op 1 mei 2009 de eerste planten erin. Kwekerij Osdorp is nu integraal onderdeel van Landzijde.”
Hoge gunfactor
Zijn collega komt binnen om te vertellen waarom een cliënt naar huis is gebracht. Het blijkt dat de afbouw van de medicatie gevolgen heeft voor haar functioneren. Zij stuurt met haar gedrag de rest van de werkploeg in de war. Rijpkema hoort het geduldig aan en knikt: “Geef haar haar daggeld mee.” Naast het halen en brengen en een warme maaltijd krijgt elke cliënt handje contantje 8 euro als vergoeding. Het is een soort prikkel om te komen en verstrekt de eigenwaarde. In de kas blijkt Rijpkema ongeveer elke cliënt bij voornaam te kennen. “Kijk eens met hoeveel plezier en trots ze hier werken. Het is goed en ook nog eens gezond werk”, terwijl hij stilstaat bij een kar met kleine gekleurde tomaatjes. “Ze doen het namelijk ergens voor. Onze wekelijkse productie van 15 tot 20 ton gaat naar La Place en groothandel Smeding. Smeding is de vaste groenteleverancier aan Sligro, die onze producten onder de naam Mijnboer verkoopt. Daarnaast neemt een aantal sterrenchefs onze groenten af. Op dat vlak zijn we anders dan normale commerciële telers. Onder dit dak telen we tomaten, aubergines en potplanten. Met die potplanten erbij, de gehele productie van 2 miljoen hedera’s is al verkocht, zijn we in staat om het hele jaar door werk te bieden aan onze cliënten.”
De gunfactor voor Kwekerij Osdorp is hoog. Grote retailers nemen de productie af en een zadenleverancier als Rijk Zwaan rekent niet de hoofdprijs. Daarnaast besloten Walter en Cesar Abma voor hun tomatensauzen en gazpacho Abma’s te gaan samenwerken met de kwekerij. Ze bouwden een professionele productiekeuken midden in de kas. Cliënten pakken de flessen in. Maar Rijpkema zegt regelmatig dat de productie van hoge kwaliteit is en dat daar streng op wordt gelet. “We telen op de smaak en niet op een hoge output: we willen daar onderscheidend in zijn. Onze werkbegeleiders zijn allemaal telers, daarnaast heb ik een aantal Poolse en Turkse uitzendkrachten in dienst om garant te staan voor een constante productie. We stellen onze afnemers nimmer teleur en dat al 9 jaar niet.
