Groenten telen kan (bijna) overal, zelfs boven de poolcirkel
Dankzij techniek kunnen we vrijwel overal groenten telen, zelfs in de ijskoude winter van Noorwegen of Alaska. Of in de snikhete woestijn van Zuid-Australië, we schreven er al over in het vorige nummer van telen&trends. Hydrocultuur op zee zou weleens de volgende uitdaging voor groentetelers kunnen zijn.
Een van de kwekerijen die het hele jaar met extreme omstandigheden moet ‘dealen’ is Viken Gartneri in Frosta, 80 kilometer ten noorden van Trondheim (Noorwegen). Jonas en zijn vrouw Ragnhild telen er samen met dertien medewerkers 30 soorten kruiden in potten en twee soorten sla op water in een glazen kas van 13.000 m2. De buiten temperaturen variëren er van ruim 25 graden Celsius in de zomer tot min 25 graden Celsius in de winter. “De grootste uitdaging voor ons zijn de wisselingen van de seizoenen. In de winter is hier vrijwel geen zonlicht, tegenover 20 uur zonlicht in de zomer. Vocht is hier ook een uitdaging, vanwege de hoeveelheden regen en sneeuw. En het kan hier behoorlijk hard waaien, waardoor de kas kan beschadigen”, zegt Jonas.
Telen in een fjord
De hightech kas staat op een schiereiland in een fjord, wat het extreme klimaat tempert. Ook leidt dit tot meer lichtopbrengst. Sneeuw zorgt in het voorjaar voor extra lichtreflectie, vult Ragnhild aan, wat een nieuwe uitdaging oplevert. Met behulp van dubbel glas, een dubbel scherm en een Finse computer wordt het klimaat in de kas van Deense makelij gestuurd. In de winter blijven de schermen volledig gesloten. Kieren gebeurt alleen om vocht te laten ontsnappen, assimilatielampen houden dan de kas op temperatuur. Desondanks slaagt Viken Gartneri er in een kwaliteitsproduct te telen, die wordt verkocht aan Norgesgruppen en Bama in Midden- en Noord-Noorwegen. Die klanten vragen niet alleen om kwaliteit, maar ook om snelle levering, zegt Ragnhild. “We werken hard om ervoor te zorgen dat we de meest begeerde producent van sla en kruiden blijven in ons verkoopgebied. We nemen ook deel aan het onderzoek naar nieuwe voedingstrends en de ontwikkeling van productiemethoden.”
Telen boven de poolcirkel
In Kotzebue, in het noordwesten van Alaska, worden het hele jaar door groenten geteeld in een 12 meter lange reefer container. Uit de container worden wekelijks verschillende soorten kruiden en sla geoogst. Ook wordt geëxperimenteerd met boerenkool. In de container hangen ledlampen die de rol van de zon overnemen. De nieuwe manier van groenten verbouwen slaat aan bij de bijna 3.300 inwoners van het stadje. Het duurt vaak twee tot drie weken voordat vers geoogste groenten hun weg vinden naar de plaatselijke supermarkten. Deze worden ingevlogen vanuit de meer zuidelijk gelegen gebieden in Alaska, ruim 1.000 kilometer verderop. En dan kost een krop ‘verse’ Romana-sla in de winkel al gauw $8. “Het project is buitengewoon succesvol”, zegt Joe Carr, de enige professionele groenteteler boven de poolcirkel. “We oogsten elke week 450 planten en ze zijn erg populair. Voor onze komst waren verse groenten en kruiden niet van goede kwaliteit, waren gewoon te duur of beide.”
Winstgevendheid als uitdaging
Kikiktagruk Inupiat Corporation, het moederbedrijf van Arctic Greens, wil in heel Alaska containers voor de verticale teelt van groenten opzetten. Niet alleen om de lokale bevolking vers voedsel te bieden, maar ook voor de werkgelegenheid. Een van de belangrijkste uitdagingen is het kostenplaatje. De opstartkosten van het project in Kotzebue lagen op ruim 180.000 euro. De grootste kostenpost is elektriciteit, die met behulp van dieselmotoren wordt opgewekt. Met zijn kunstmatige verlichting acht uur per dag en 24 uur per dag verwarming, verslindt het hydroponic systeem veel elektriciteit, wat duur is in Kotzebue, net als overal in Alaska. De prijs van de verticaal geteelde groenten ligt mede hierdoor op hetzelfde niveau als de importgroenten. De ondernemers zoeken daarom naar manieren om de energiekosten te verlagen, bijvoorbeeld door het gebruik van windenergie of zonnepanelen.
Telen onder water
Hydrocultuur op zee zou weleens de volgende uitdaging voor groentetelers kunnen zijn, met name in droge kustgebieden. Met kleine, transparante ballonnen experimenteerde de Ocean Reef Group gedurende vijf jaar met de teelt van groenten onder de zeespiegel voor de kust van Noli (Italië). De ballonnen zijn sindsdien vervangen door stijve acrylbiosferen met een diameter van twee meter. De capsules van de kwekerij - Nemo’s Garden genaamd - zijn bevestigd aan de zeebodem. De biosferen zijn uitgerust met sensoren, op afstand bediende ventilatoren, camera’s, WiFi en intercom. Omdat ze licht doorlaten, stijgt de temperatuur in de capsules en krijgen de planten vers water, dat verdampt uit de zee en condenseert tegen de wanden. Gewasbescherming is niet nodig. Het energie- en waterverbruik is ook minimaal. De planten worden geoogst door duikers, die de planten en systemen regelmatig inspecteren. Inmiddels is er ervaring opgedaan met 30 gewassen, waaronder tomaat, basilicum, sla en kool.
